مدل سازی تخصیص کاربری‌های شهری با استفاده از الگوریتم ژنتیک مرتب‌سازی نامغلوب نقطه مرجع

برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری جهت استفاده بهینه از فضای شهری و امکانات موجود، یکی از هسته‌های اصلی برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که معمولا به صورت یک مسئله چندهدفه تعریف می‌شود. مابین تعداد بیشمار نقشه چیدمان‌های ممکن کاربری، برنامه‌ریزان شهری علاقه‌مند به انتخاب نقشه‌ای هستند که نزدیک به چیدمان بهینه کاربری از دیدگاه موردنظر باشد. الگوریتم‌های بهینه‌سازی چند هدفه نقطه مرجع این امکان را فراهم می‌سازند که مقادیر مطلوب برای اهداف مختلف به عنوان یک نقطه مرجع به الگوریتم معرفی گردد و مجموعه راه‌حل‌های بهینه نزدیک به نقاط مرجع، بدست ‌آید. در این تحقیق نحوه به کارگیری الگوریتم ژنتیک مرتب‌سازی نامغلوب نقطه مرجع به منظور برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری و میزان کارآیی آن در این زمینه، مورد بررسی قرار گرفته‌ و روشی برای کدگذاری کروموزوم‌ها در این راستا ارائه شده است. بیشینه‌سازی سازگاری کاربری‌های مجاور، تناسب فیزیکی زمین، دسترسی به راه‌ها و مراکز عمده اقتصادی و اجتماعی و کمینه‌سازی مقاومت در برابر تغییر کاربری به عنوان اهداف اصلی تعریف شدند. سپس مقادیر مطلوب توابع به عنوان نقطه مرجع وارد الگوریتم می‌شوند. برنامه‌ریزان قادر خواهند بود با توجه به اولویت‌های موردنظر، یکی از نقشه‌های پیشنهادی برای کاربری اراضی را انتخاب نماید. نتایج مدلسازی تخصیص کاربری اراضی برای شهر شیراز در سال 1390، نشان می‌دهد که در مدل ارائه شده، تصمیم گیرنده قادر خواهد بود تصمیم بهتر و قابل اطمینان‌تری، نسبت به زمانی که با یک راه حل مواجه است، اتخاذ نماید. این موضوع نشان دهنده توانایی مدل برای شبیه‌سازی سناریوهای مختلف برنامه‌ریزی کاربری است.